Cichociemni to przeszkoleni w Wielkiej Brytanii oraz we Włoszech żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy ochotniczo zgłosili się do służby specjalnej w Armii Krajowej. Na teren Polski przerzucani byli przez lotnictwo alianckie, w tym przez polską 1586 eskadrę specjalnego przeznaczenia.
Jędrzej Tucholski, autor "Cichociemnych" - pierwszego, fundmentalnego opracowana tematu zauważył, że nazwa "cichociemny" pojawiła się pierwszy raz we wrześniu 1941 roku, w instrukcji szkoleniowej Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, zajmującego się łącznością z krajem.
Cichociemni po zakończeniu wszystkich szkoleń, przed skokiem do Polski składali przysięgę cichociemnych, a od chwili powstania Armii Krajowej w lutym 1942 r. również rotę przysięgi AK.
Na kurs szkolenia cichociemnych przyjęto 2413 kandydatów. Ekstremalnie trudne, wielotygodniowe szkolenie ukończyło 605 z nich a do skoku zakwalifikowano 579 osób. Prawie połowa z nich nigdy w locie do Polski się nie znalazła...
Przyjmuje się że cichociemnych było 316 (Roman Rudkowski Rudy przerzucany był dwukrotnie). Wśród nich znalazła się tylko jedna kobieta - Elżbieta Zawacka Zo.
Ogólnie w lotach transportowych z pasażerami przewieziono do Polski 311 cichociemnych oraz 28 kurierów (jeden kurier skakał dwukrotnie), Węgra - radiotelegrafistę, a także pod koniec 1944 roku 4 Anglików z misji wojskowej w operacji Freston.
W czasie tych operacji lotniczych życie straciło 11 cichociemnych: 6 w dwóch zestrzelonych samolotach (1942-10-29/30 - w drodze do Polski nad Norwegią, 1943-09-14/15 - w drodze do Polski nad Danią), 3 podczas skoku z powodu awarii spadochronu (Leopold Krizar, Bolesław Odrowąż-Szukiewicz, Jan Serafin) i 2 w walce z Niemcami bezpośrednio po wylądowaniu (Marian Jurecki, Andrzej Świątkowski). 305 CC podjęło wyznaczone działania służbowe.
Cichociemni wykonywali skok ze spadochronem na zrzutowiska wyznaczone i chronione przez oddziały partyzanckie AK, trzykrotnie też (Most 1 - Łopianowski Narcyz, Kostuch Tomasz; Most 2 - Bielski Romuald, Kossakowski Tadeusz; Most 3 - Jeziorański Zdzisław, Wolniak Bogusław, Bilski Kazimierz, Starzyński Leszek) lądowali na polowych lotniskach podczas operacji Most. Wielu z nich wobec różnych okoliczności lądowało w Polsce za drugim, trzecim lub nawet - co miało miejsce w przypadku ośmiu osób - swoim czwartym lotem do Polski.
Wg opracowanej przez nas bazy, alianckie lotnictwo wykonało w okresie 1941-1944 ogółem 850 lotów osobowych i materiałowych do Polski (przyjmując liczbę samolotów w operacji Frantic 7 na 108). 119 z nich były to loty z cichociemnymi. 311 cichociemnych (316 + 1 dwukrotnie - 6 poległych nad Skandynawią w drodze do Polski) przerzuconych zostało do Polski w 78 operacjach lotniczych.
oprac. sn na podstawie:
Kajetan Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Arcana 1994
Andrzej Paweł Przemyski, Z pomocą żołnierzom Podziemia, WKŁ 2006
Ryszard M. Zając, strona internetowa http://elitadywersji.org
Materiały bazodanowe MAK
